Η ανάγκη του ανθρώπου να στολίσει το σώμα του, για να ξεχωρίσει και να ομορφύνει, εμφανίστηκε πολύ παλιά.

Αρχικά «ζωγράφισε» το δέρμα του κι αργότερα κρέμασε επάνω του κάποια κοσμήματα-χαϊμαλιά, που αποτελούνταν από υλικά που έβρισκε στην φύση, όπως δόντια ζώων, κοχύλια, λουλούδια κ.λ.π. Τα πρώτα κοσμήματα έχουν βρεθεί στην Μεσοποταμία και χρονολογούνται από την παλαιολιθική εποχή.

Όπως είναι φυσικό, ερχόμενος σε επαφή με το μέταλλο (εποχή του χαλκού) έμαθε να φτιάχνει με τα χέρια του εργαλεία για την επιβίωσή του αλλά και μεταλλικά κοσμήματα, για την ευχαρίστησή του, τα οποία είχαν τη μορφή ελασμάτων και ήταν αποτέλεσμα σφυρηλάτησης του μετάλλου.

Στην πορεία ανακάλυψε τα πολύτιμα μέταλλα, ασήμι και χρυσό, καθώς και τις πέτρες, και τα χρησιμοποίησε ατόφια, όπως τα έβρισκε στη γη. Αυτό σημαίνει πως τα κοσμήματα είχαν μικρή μηχανική αντοχή, καθώς τα υλικά ήταν μεν εύπλαστα, αλλά και χαμηλής σκληρότητας, οπότε φθείρονταν εύκολα. Για να ξεπεράσει αυτές τις δυσκολίες, επινόησε και δημιούργησε τα κράματα. Τη μίξη δηλαδή των μετάλλων, προκειμένου, να βελτιωθούν οι ιδιότητές τους. Αυτό το σημείο ήταν κομβικό για την εξέλιξη του χειροποίητου κοσμήματος, καθώς το επόμενο βήμα ήταν η δημιουργία των συγκολλήσεων. Η ένωση δηλαδή διαφορετικών κομματιών ενός ή περισσοτέρων μετάλλων μεταξύ τους. Αυτό έγινε εφικτό γιατί το κράμα της συγκόλλησης έχει πιο χαμηλό σημείο τήξεως, δηλαδή λιώνει σε χαμηλότερη θερμοκρασία, από το ίδιο το μέταλλο. Έτσι το κόσμημα άρχισε να παίρνει πολύ πιο πολύπλοκες και ενδιαφέρουσες μορφές.

Σήμερα, τα εργαλεία της κοσμηματοποιίας έχουν εξελιχθεί αρκετά. Παρ’ όλα αυτά τα βασικά συστατικά του χειροποίητου κοσμήματος είναι τα ίδια με παλιά. Χρειάζεται μέταλλο, φωτιά και ανθρώπινη παρέμβαση. Ο τεχνίτης του χειροποίητου κοσμήματος επιστρατεύει την φαντασία του και μέσω των χεριών του, με τη βοήθεια της φωτιάς, δίνει μορφή –ζωή– στο μέταλλο, όπως ακριβώς και οι πρόγονοί του. Έτσι, καλύπτοντας την προσωπική του ανάγκη για δημιουργία, καλύπτει και την ανάγκη των συνανθρώπων του να ξεχωρίζουν. Γιατί όσο κι αν προσπαθήσει, τα χέρια του αποκλείεται να δημιουργήσουν ολόιδιο κόσμημα δεύτερη φορά, έστω κι αν πρόκειται για μια πολύ μικρή λεπτομέρεια, που όμως κάνει την διαφορά.